Artikülasyon Bozukluğu Nedir?
Artikülasyon bozukluğu, çocuğun bazı sesleri doğru şekilde çıkaramaması veya sesleri yanlış telaffuz etmesi durumudur. Örneğin, “r” yerine “y” demesi (“arı” yerine “ayı”) ya da “k” sesini “t” gibi söylemesi (“kedi” yerine “tedi”) gibi örneklerle kendini gösterebilir. Bu durum hem çocuğun anlaşılabilirliğini düşürür hem de sosyal ve akademik hayatında iletişim sorunlarına yol açabilir.
Artikülasyon bozukluğunun tek bir nedeni olmamakla birlikte; Kas veya sinir sistemi gelişimindeki gerilikler, İşitme problemleri (özellikle orta kulak iltihabı gibi geçici işitme kayıpları), Diş yapısı bozuklukları, Ailede benzer konuşma problemlerinin olması (genetik faktörler) gibi nedenler artikülasyon probleminine sebep olabilir.
Artikülasyon bozukluğu, erken fark edildiğinde ve doğru yöntemlerle çalışıldığında büyük ölçüde düzeltilebilen bir problemdir. En önemli unsur ise sabır, süreklilik ve doğru yönlendirmedir. Eğer çocuğunuzun konuşmasında sizi endişelendiren durumlar varsa, bir dil ve konuşma terapistiyle görüşmeniz gelişim sürecini sağlıklı bir şekilde destekleyecektir.
En Sık Görülen Artikülasyon Hataları
- Yerine koyma (substitüsyon): Bir sesin yerine başka bir sesin kullanılması. (Örn: “sandalye” yerine “tandalye”)
- Atlama (eliminasyon): Sesin tamamen atlanması. (Örn: “araba” yerine “aba”)
- Bozma (distorsiyon): Sesin bozuk şekilde çıkarılması (örneğin pelteklik)
- Ek ses ekleme (ekleme): Kelimeye fazladan bir ses eklenmesi. (Örn: “okul” yerine “okulı”)
Ne Zaman Endişelenmeliyiz?
Her çocuk konuşmayı kendi hızında öğrenir. Ancak aşağıdaki belirtiler varsa bir dil ve konuşma terapistine başvurmak faydalı olabilir:
- 3 yaşına geldiği halde çevresi tarafından zor anlaşılıyorsa
- Bazı sesleri hiç çıkarmıyor veya sürekli yanlış söylüyorsa
- Yaşıtlarına göre kelime hazinesi ve telaffuzu belirgin şekilde geriyse
- Anlaşılırlık seviyesi yaşına uygun değilse ya da aile dışında kimse çocuğun söylediklerini anlayamıyorsa
Terapi Süreci Nasıl İlerler?
1. Değerlendirme:
Bir dil ve konuşma terapisti, çocuğun ses üretimini detaylı şekilde değerlendirir. Sorunlu sesleri tespit eder ve konuşma örnekleri üzerinden analiz yapar.
2. Terapi Süreci:
- Hedef seslerin doğru öğretilmesi
- Genel konuşma pratiği ve taşıma çalışmaları (sesin kelimeye ve cümleye aktarımı)
3. Aile Katılımı:
Terapide öğrenilenlerin günlük hayata taşınması için ailenin aktif katılımı önemlidir. Terapi sonrası evde yapılabilecek kısa ama düzenli egzersizler çok faydalı olur.
Dil ve Konuşma Terapisti Zehra Betül ÖZTÜRK
Yorum Yok